การทำปุ๋ยหมัก หรือ ปุ๋ยแห้ง ด้วยจุลินทรีย์ (โบกาฉิ)


การทำปุ๋ยแห้ง หมายถึง การนำเอา EM มาหมักกับอินทรีย์วัตถุ



เป็นการขยายจำนวนจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพ ให้มีจำนวนมากขึ้นแข็งแรงขึ้น และฟักตัวอยู่ในอินทรีย์วัตถุ เพื่อนำไปใช้ปรับปรุงสภาพดิน ให้ร่วนซุย มีธาตุอาหารที่สำคัญ เหมาะแก่การเพาะปลูก นอกจากนี้ ยังใช้กับการเลี้ยงสัตว์ได้ด้วย

ส่วนผสม

  1. มูลสัตว์แห้ง ต่างๆ เช่น ไก่ สุกร เป็ด ค้างคาว วัว ฯลฯ นำมาผึ่งให้แห้ง 1 ส่วนหรือ 1 กระสอบ
  2. แกลาบดิน หรือ ฟางแห้ง หรือ หญ้าแห้ง หรือ ใบไม้แห้ง หรือ ผักตบชวาแห้ง หรือ ขี้เลื่อย 1 ส่วน หรือ 1 กระสอบ
  3. รำละเอียด หรือ มันสำปะหลังป่น หรือ คายข้าว 1 ส่วน หรือ 1 กระสอบ
  4. EM + กากน้ำตาล อย่างละ 2 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำ 10 ลิตร หรือ 1 ถัง คนให้เข้ากัน

วิธีทำ

  • คลุกรำละเอียด กับมูลสัตว์แห้งที่บดหรือย่อยให้เล็กเข้าด้วยกัน
  • นำแกลบดิน หรือวัสดุ ที่ใช้แทนตัดสั้นๆ จุ่มลงในถังน้ำที่ผสม EM + กากน้ำตาล ไว้ ช้อนเอามาคลุกกับรำ และมูลสัตว์ที่ผสมไว้แล้ว คลุกส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน
  • ความชื้นให้ได้ 40-50% ดูได้จากการทำส่วนผสมเมื่อบีบเป็นก้อน จะไม่มีน้ำไหลออกจากง่ามนิ้ว และแตกเมื่อคลายมือออกหรือเมื่อทิ้งลงพื้น แสดงว่าใช้ได้
  • นำส่วนผสมไปใส่กระสอบ ถุงปุ๋ย หรือถุงอาหารสัตว์ ที่อากาศถ่ายเทได้ ? ของกระสอบ ไม่ต้องกดให้แน่น มัดปากกระสอบไว้ พลิกกระสอบแต่ละด้านทุกวัน วันที 2-3 จับกระสอบดูจะร้อน อุณหภูมิประมาณ 40 ฐC-45 ฐC วันที่ 4-5 จะค่อยๆ เย็นลง จนอุณหภูมิปกติ เปิดกระสอบดู จะได้ปุ๋ยแห้งร่วนนำไปใช้ได้
  • หากไม่มีกระสอบ หรือทำปริมาณมาก เมื่อผสมกันดีแล้ว ให้นำไปกองบนกระสอบป่าน หรือฟางแห้งที่ใช้รองพื้นหนาประมาณ 1 ฟุต แล้วคลุมด้วยกระสอบ หรือ สแลน กลับวันละ 1-2 ครั้ง ให้อากาศถ่ายเททั่วถึงประมาณ 5-7 วัน ดูให้อุณหภูมิปกติปุ๋ยแห้งร่วนดี เก็บใส่ถุงไว้ใช้

ประโยชน์ของการกลับกองปุ๋ยหมัก

  1. เพื่อให้การหมักทั่วถึง
  2. ทำให้แห้งเร็ว
  3. ไม่จับเป็นก้อนแข็งง่ายต่อการนำไปใช้

การเก็บรักษา

เก็บปุ๋ยแห้งไว้ในที่ร่ม ไม่ให้โดนแดด หรือ ฝน หรือที่มีความชื้น เก็บรักษาได้ประมาณ 1 ปี

วิธีใช้

  • ปุ๋ยแห้งที่หมักด้วย EM จะร่วน มีกลิ่นหอมเหมือนเชื้อเห็ด
  • ใช้ในการเตรียมดินปลูกพืช

    - รองก้นหลุมปลูกประมาณ 2 กำมือ
    - คลุกผสมดินในหลุมปลูก 2 กำมือ
    - รองก้นแปลง (แหวะท้องหมู) ตารางเมตรละ 1 กำมือ
    - หว่านในแปลงพืช หรือนาข้าว ตารางเมตรละ 1 กำมือแล้วใช้ปุ๋ยน้ำฉีดพอชุ่ม

  • ใช้หลังการเพาะปลูกแล้ว

    - แปลงผักใส่ระหว่างแนวผัก
    - ไม้ต้น ใส่ใต้ทรงพุ่ม รัศมีใบตารางเมตรละ 1 กำมือ
    - ไม้กระถาง โรยในกระถาง ประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ ฯลฯ

  • ใช้ในการเลี้ยงสัตว์

    - ผสมอาหารสัตว์ เช่น ไก่ หมู วัว ฯลฯ
    - บำบัดน้ำ สร้างอาหารในน้ำ ในบ่อ ปลา กุ้ง ตะพาบน้ำ ฯลฯ

  • ใช้กับสิ่งแวดล้อม

    - ใช้บำบัดน้ำเสีย กำจัดกลิ่น

หมายเหตุไม่ควรใช้ร่วมกับปุ๋ยเคมี ยาฆ่าแมลง สารเคมีทุกชนิด

การทำปุ๋ยเม็ด

  1. นำปุ๋ยที่ผสมเสร็จแล้วไม่ต้องหมัก มาบดให้ละเอียด
  2. นำแป้งเปียก มาผสมให้เข้ากัน
  3. นำเข้าเครื่องอัดเม็ด
  4. ผึ่งลมให้ให้แห้ง เก็บใส่ถุง ภาชนะ หรือ นำไปใช้ได้